وضعیت تخم مرغ اصفهان؛ تولید انبوه اما گران
قیمت تخم مرغ اصفهان با وجود تولید روزانه ۵۳۰ تن و جایگاه نخست این استان در تولید این ماده پروتینی اما از لحاظ قیمت گران است . این موضوع پرسشهایی درباره مدیریت بازار و ساختار توزیع ایجاد کرده است.

قیمت تخم مرغ اصفهان باتوجه به موقعیت ممتاز این استان در تولید تخم مرغ گران است. حسین ایراندوست، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، در نشست خبری که به مناسبت روز تخم مرغ در اصفهان برگزار شد اعلام کرد: مصرف روزانه تخممرغ در اصفهان کمتر از ۲۰۰ تن است و روزانه ۵۳۰ تن تخممرغ در این استان تولید میشود که بخش عمده آن به استانهای دیگر ارسال میگردد.
وی با اشاره به آمار سرانه تولید افزود: سرانه تولید تخممرغ در کشور ۱۵.۶ کیلوگرم و در استان اصفهان ۳۹ کیلوگرم برای هر نفر است.
ایراندوست در ادامه با برشمردن دیگر دستاوردهای استان تأکید کرد: اصفهان سالانه بیش از ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تن انواع محصولات دامی و طیور تولید میکند که جایگاه نخست تخممرغ با ۲۰۹ هزار تن معادل ۱۶ درصد تولید کشور را شامل میشود.
وی با اطمینانبخشی به مردم گفت: هیچ جای نگرانی برای مردم وجود ندارد، زیرا اصفهان در تولید تخممرغ، شیر و طیور نهتنها خودکفا، بلکه صادرکننده است.
مقایسه با استانداردهای جهانی سلامت و قیمت
از منظر سلامت، بر اساس دستورالعملهای انجمن قلب آمریکا، مصرف روزانه حداقل یک عدد تخممرغ (معادل حدود ۶۰ گرم) برای بزرگسالان سالم مناسب و قابل توصیه است. این در حالی است که سرانه تولید تخممرغ در اصفهان برای هر نفر، معادل ۱۰۷ گرم در روز (تقریباً معادل ۱.۸ عدد تخممرغ) است. این مقایسه نشان میدهد میزان تولید داخلی استان اصفهان، از نظر تئوری بسیار بیشتر از نیاز تغذیهای استان است.
بررسی یک اشتباه رایج در بازار
در ادامه بررسی این موضوع، خسرو منصوری، مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان مرغ تخمگذار استان اصفهان، در گفتوگو با «سرمایه ایرانی»، مقایسه رایج قیمت مرغ و تخممرغ بر اساس معیارهایی مانند «نصف بودن قیمت تخممرغ نسبت به مرغ» را فاقد هرگونه پایه اقتصادی دانست.
نادرستی یک معیار رایج
وی در تشریح این موضوع افزود: این مقایسه به لحاظ اقتصادی هیچ معنایی ندارد. قیمت هر محصول تولیدی، از جمله تخممرغ، بر اساس «قیمت تمامشده» و «سود عادلانه» تعیین میشود و این اصول برای مرغ گوشتی یا تخمگذار یکسان است.
منصوری با اشاره به شفافیت اجزای تشکیلدهنده قیمت تخممرغ افزود: حتی افراد غیرمتخصص نیز میتوانند با استعلام قیمت نهادهها، قیمت تمامشده را محاسبه کنند. تکیه بر مقایسههای نادرست تنها به سردرگمی و تشویش افکار عمومی دامن میزند.
تفاوت در گردش سرمایه، کلید فهم مسئله است
مدیرعامل اتحادیه، تفاوت در «دوره تولید و گردش سرمایه» را کلید فهم این مسئله عنوان کرد و توضیح داد: چرخه کامل تولید در مرغ گوشتی، از جوجهریزی تا فروش و وصول وجه، حدود سه ماه به طول میانجامد. این در حالی است که برای مرغ تخمگذار، این فرآیند برای رسیدن به بهرهوری اقتصادی، نزدیک به شش ماه طول میکشد. تولیدکننده باید ماهها هزینه کند تا جوجه به مرحله سوددهی برسد.
ریشهیابی عدم تعادل در بازار
منصوری در تحلیل علل ناترازی بازار، به معضل صدور مجوزهای بدون مدیریت اشاره کرد و گفت: متأسفانه پس از مصوبه تسهیل صدور مجوزها در سال ۱۴۰۲، تقریباً به هر درخواست افزایش ظرفیتی مجوز داده شد که نتیجه آن، ایجاد یک عدم توازن بین تولید و مصرف بوده است.
وی افزود: اگرچه قانون این اجازه را میدهد، اما در جلسات متعدد در شورای گفتگوی استانداری اصفهان به این جمعبندی رسیدیم که برای بازگرداندن تعادل به بازار، باید الزامات و مدیریت بیشتری در صدور مجوزهای جدید اعمال شود.
راهکار برونرفت: صادرات هدفمند
منصوری، راهکار اصلی مهار نوسانات و مدیریت مازاد تولید را «صادرات هدفمند» دانست و بیان کرد:تولید تخممرغ یک فرآیند خطی و بلندمدت است و نمیتوان آن را به سرعت با نوسانات کوتاهمدت مصرف در بازار منطبق کرد. در فصول کممصرف مانند تابستان، بازارهای صادراتی میتوانند نقش کلیدی در جذب مازاد تولید و تثبیت قیمت در بازار داخلی ایفا کنند.
ترویج مصرف، یک رسالت همگانی
منصوری در پایان توصیه کرد: بحث مصرف تخممرغ را نباید صرفاً یک خبر اقتصادی مقطعی دید، بلکه باید آن را به عنوان یک تغییر اجتماعی و با هدف ارتقای سلامت جامعه دنبال کرد. این محصول تا آنجا اهمیت دارد که در جهان به عنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی شناخته میشود.
-
رضا اخلاق پور



