براساس تجزیه و تحلیل صورت گرفته توسط کارشناسان اداره برآورد و افکار سنجی معاونت فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان موضوع نزاع و درگیری در اولویت اول آسیب های اجتماعی قرار دارد که باعث اخلال در نظم و امنیت و برهم خوردن تعادل روابط بین فردی و بروز خشونت در جامعه می شود.
اگر کمی دقیق به موضوع بنگریم متوجه خواهیم شد که این پدیده سطوح متفاوتی دارد از یک بحث و جدل ساده بر سر کرایه تاکسی گرفته تا نزاع و درگیری قومی_طایفهای و … نوع آن متفاوت است.
عواقب نزاع دسته جمعی
نزاع دسته جمعی به عنوان یکی از مسائل اجتماعی نه تنها متاثر از جنبههای مختلف حیات بشری است بلکه بر آنها تاثیرگذار خواهد بود. این امر یکی از معضلات جامعه است که به ویژه در مناطق ایلی و عشیره ای به صورت جدیدتر مطرح است.
با توجه به اینکه ایران یک کشور قومی است و تاریخ سیاسی آن در مقاطع مختلف با نقش فعال این قبایل گره خورده است به دور از نقش مثبت و گاه منفی این قبایل هر از چندگاهی در درون این گروهها برخوردهایی صورت می‌گیرد که آثار تخریبی آن آسایش و امنیت را از مردم سلب می‌کند.
نقش نزاع و درگیری در بروز جرایم دیگر
بسیاری از این نزاع ها موجب مرگ و مجروح شدن افراد زیادی شده و مشکلات عدیده اجتماعی، روانی و اقتصادی را به وجود آورده است. هرگاه در نزاع‌های دسته جمعی از سلاح گرم نیز استفاده شود، آمار تلفات اعم از کشته و مجروح افزایش می‌یابد که با ریشه‌یابی این معضل می‌توان زمینهی لازم را برای برنامهریزی و کنترل آن فراهم کرد.
از دید انتظامی و ضرورتی که در بررسی ارزشیابی این موضوع وجود دارد باید گفت با عنایت به وقوع نزاع و درگیری های فردی وجمعی در جامعه و به ویژه باتوجه به زمینه‌های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی که درتحول جامعه سنتی به صنعتی و مدرنیته به وجودآمده این موضوع موجب بروز جرائم دیگری نیز شده است.
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی نزاع و درگیری
اغلب درگیری هایی که در جامعه بین مردم رخ می دهد، عواقب ناگواری را به دنبال دارد، در حالی که از دید کارشناسان اجتماعی اغلب این درگیریها جزیی است، اما به دلیل ایجاد تنش و کش‌دار کردن موضوعات اجتماعی تبدیل به معضلی بزرگ می‌شود.
ایجاد ضربه عاطفی به خانواده افراد نزاع کننده، ایجاد داغ و ننگ بالقوه و ایجاد احساس شرمساری در جامعه ودرسطح محل نزاع و درگیری، سرزنش خانواده قاتلان یا نزاع کنندگان توسط دیگران و انزوای اجتماعی آنان، ایجاد آسیبهای روحی وروانی برای خانواده افراد نزاع کننده در درازمدت، ایجادنزاع ها ودرگیری های خانوادگی و فامیلی درسطح محل‌های مورد نزاع ، ایجاد دسته بندی های فامیلی درجهت حمایت ازخانواده های دوطرف، اقدامات تلافی جویانه در جامعه، کینه فردی واجتماعی خانواده طرفین نزاع در دراز مدت و برای سال ها و حتی نسل های متمادی را می توان از پیامد های نزاع و درگیری در جامعه دانست.
چرا افراد به خشونت روی می آروند؟
زندگی ماشینی و درگیری های زیاد کاری و مسائل زیست محیطی و… باعث شده آستانه تحمل افراد بسیار پایین آید و روابط عاطفی سابق جای خود را به برخوردهای خشک و بی روح داده و باعث شده تا افراد در مقابل کوچکترین مسائلی دست به نزاع و درگیری بززنند.
در چنین شرایطی معمولا افرادی که نمی توانند مشکلات خود را حل کنند و فرد احساس ناراحتی می کند و از فشار روانی رنج می برد، در جای دیگر، یعنی در کانون جامعه رفتار مخربی از آنها سر می زند و چون در ارتباطات احترام را رعایت نمی کند، بنابراین به خشونت دست می زند.
در چنین حالتی در جامعه شاهد شکل گیری خشونت هستیم که افراد با زور و جبر حرف خود را می زنند و به منافع دیگران بی توجه هستند و هنجار ها اعمال نمی شود و تصور می کنند با زور و جبر است که می توانند حرف خود را پیش ببرند.
زمانی که رضایت‌مندی برخی مردم از زندگی و سطح کیفی زندگی در آنها کاهش پیدا می‌کند، زودتر خود را با درگیری و بحث و جدل مشغول می‌کنند چون از این طریق می‌خواهند به تخلیه روانی خود برسند.
در برخی از موارد که کیفیت زندگی پایین می‌آید، افراد رضایت‌مندی شان را از دست می‌دهند و علاوه بر این آسیب‌ها، روحیه‌شان را نیز از دست داده و از نظر اجتماعی باعث می‌شود هنجار‌ها را رعایت نکنند و همین بی توجهی به زندگی و اینکه افراد احساس کنند هیچ پشتیبان و حمایتگری ندارند، به راحتی پرخاشگری می‌کنند و به جای حل مشکلات به مسائل بزرگ‌تر می‌افزایند.
این درگیریها و رخدادها برای جامعه هزینه‌هایی را دربردارد اما اگر بتوانیم قبل از اینکه اختلافات گسترده‌تر شود جلوی عوامل ساختاری را بگیریم، مشکلاتی چون مسائل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی نیز حل شده و جای خود را به تفاهم، دوستی و توافق با مردم می‌دهد و این مسائل ساختاری زودتر حل می‌شود.
راهکارهای پیشگیری از خشونت آنی
- به هنگام خشم، ذکر خدا بگویید و از شر شیطان به خدا پناه ببرید.
- اگر هنگام خشم ایستاده اید، بنشینید و اگر نشسته اید، بخوابید.
- هنگام مواجهه با خشم، با آب سرد وضو بگیرید یا غسل کنید.
- سکوت کنید، چون ممکن است در این حالت، فرد حرف هایی بزند که بعدا پشیمان شود.
- جا به جایی محل نیز در کاهش خشم مؤثر است.
۶-وقتى که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید، براى مدتى (حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) راه دریافتهاى حسى خود را سد سازید. براى مثال جلوى گوش های خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین اندازید.
۷ -زمینه ها و بسترهای دیگر خشم را خود یا دیگران از میان بردارند مانند گرسنگی، تشنگی، خستگی، بی خوابی و…
۸-از افراد بدخلق و عصبانی فاصله بگیرد و رفاقت نکند.
۹-اعتقاد به قضا و قدر خداوندی را در وجودش تقویت کند و بداند که گاهی پدید آمدن برخی حوادث ناگوار که با میل باطنی او ناسازگار است، در اثر تقدیر الهی است.
۱۰-بدانند انسان های عصبانی در میان مردم و عقلای عالم منفورند و بردباران عزیز و محترم.
