به گزارش پایگاه خبری سرمایه ایرانی، یکی از موضوعات تامل‌برانگیز در شهرهای کشورهای در حال توسعه، تمرکز شدید در شهرنشینی است، از این‌رو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده است و در نقطه مقابل، تعداد بسیار زیادی از ساکنان در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند؛ در ایران نیز به موازات رشد فزاینده شهرنشینی، گسترش محلات کم‌برخوردار و سکونتگاه‌های غیررسمی از پدیده‌های فراگیر شهر معاصر بوده است.
کلان‌شهر اصفهان طی ۱۰۰ سال گذشته بالاترین میزان صنعتی‌شدن و سریع‌ترین رشد جمعیت را داشته است، به‌طوری که جمعیت این شهر از ۸۰ هزار نفر به دو میلیون نفر رسیده و این میزان از صنعتی شدن افسار گسیخته و شهرنشینی بدون شهرگرایی موجب ایجاد محله‌های محروم شده است که مشخصه بارز آنها فقر و بیکاری است.
بر اساس مطالعات انجام شده در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در ارتباط با تحلیل فضایی فقر شهری در اصفهان، ۳۰ محله دارای کیفیت مناسب، ۳۵ محله دارای کیفیت نسبتاً مناسب و سایر محله‌های شهر اصفهان در وضعیت متوسط و نامناسب قرار دارد؛ نتایج مطالعات بیانگر آن است که محله‌های دارای ارزش‌های بالاتر از میانگین در مرکز و در جنوب شهر و محله‌های دارای ارزش پایین‌تر از میانگین در شرق کلان‌شهر اصفهان قرار گرفته است، از این‌رو رویکرد مدیریت شهری ششم اصفهان محله‌محوری و محرومیت‌زدایی است، در این راستا، مقرر شد هر سال از هر منطقه دو محله انتخاب و برای رفع مشکلات آنها در بخش‌های عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و زیباسازی اقدام شود.
در بودجه سال گذشته شهرداری اصفهان به ۳۰ محله در قالب اجرای پروژه محله‌محور با نگاه به توسعه محلات در رویکردهای مختلف توجه ویژه شد و امسال نیز ۳۰ محله دیگر در مناطق پانزده‌گانه شهرداری انتخاب شده است؛ توجه به محله‌محوری موجب شده تا محلات زیادی در شهرها با ویژگی‌های اختصاصی شکل گیرد که می‌تواند در بهبود وضعیت محلات دیگر هم مؤثر باشد، یعنی با استفاده از ویژگی‌های هر محله می‌توان نقاط ضعف محلات دیگر را تا حدی پوشش داد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار سرمایه ایرانی با مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان از آخرین اقدامات و فعالیت‌های مدیریت شهری این کلان‌شهر در راستای محله‌محوری و چشم‌انداز ۱۴۰۲ این کمیسیون است.
بودجه محله‌محوری قابلیت افزایش تا ۱,۰۰۰ میلیارد تومان را دارد
سرمایه ایرانی: چه اقداماتی برای مناطق کم‌برخوردار اصفهان در سال گذشته انجام شده است؟
نادرالاصلی: ابتدای فعالیت شورای ششم شهر اصفهان، مسائل متعددی به‌عنوان مشکلات جاری شهر در نظر گرفته شده بود و در شعارهای معمول نیز به این موارد پرداخته می‌شد، لذا شورای ششم، ایده‌هایی همچون هوشمندسازی و درآمدهای پایدار را مد نظر داشت که بسیاری از آنها در کمیسیون‌های معمول همچون هوشمندسازی و حمل‌ونقل و اقتصادی قابلیت مطرح شدن بود اما دو موضوع آب و مناطق کم‌برخوردار، در کمیسیون‌های جاری شورا همچون عمران، اقتصادی، فرهنگی، پایش و نظارت بر مصوبات و سلامت، محیط زیست و خدمات شهری نمی‌گنجید.
شهر اصفهان جمعیتی حدود دو میلیون نفر دارد که آمار بالایی است، البته صاحب‌نظران معتقد هستند در این کلان‌شهر حدود ۷۰۰ هزار مهاجر وجود دارد که بخشی از آنها در سکونتگاه‌های حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که مدیریت کشور در این زمینه ضعیف بوده است، زیرا اگر سکونتگاه‌های حاشیه‌ای ایجاد می‌شود، باید نسبت به همان میزان خدمات ارائه و در غیر این صورت باید از مهاجرت افراد جلوگیری شود.
شورای ششم یکی از مشکلات شهر را مناطق کم‌برخوردار برشمرد که محله‌های آن تنها در مناطق حاشیه‌ای شهر وجود ندارد، با وجود اینکه اقدامات زیادی در محله‌ها اصفهان انجام شده است اما با توجه به نبود توازن در رشد آنها، بعضی از محله‌ها لقب کم‌برخوردار پیدا کرده است.
در راستای رفع مشکلات این محله‌ها، طرح محله‌محوری مطرح شد و سال گذشته ۳۰ محله از مناطق پانزده‌گانه برای این طرح انتخاب شد؛ مشکلات زیادی همچون زیرساختی و گلوگاه‌های ترافیکی در این محلات وجود داشت.
با وجود اینکه رفع این مشکلات نیازمند مبالغ بالایی بود و به‌عنوان مثال برای رفع گلوگاه در یک محله گاهی شهرداری توان خرید ملک معرض را نداشت یا مالک برای فروش با شهرداری کنار نمی‌آمد، تلاش کردیم فعالیت‌های خوبی را انجام دهیم و بودجه ۴۰۴ میلیارد تومانی محله‌محوری سال گذشته که به صورت کامل جذب نشد، به بودجه ۱۴۰۲ منتقل شود تا بتوانیم پروژه‌ها را تکمیل کنیم.
به‌صورت میانگین به هر کدام از محلات کم‌برخوردار، حدود ۲۵ میلیارد تومان بودجه محله‌محوری اختصاص پیدا کرد، در حالی که بازگشایی یک گلوگاه ممکن است حدود شش میلیارد تومان هزینه داشته باشد؛ در مجموع بیش از ۶۵ درصد بودجه این طرح در سال ۱۴۰۱ مصرف شد و به رفع گلوگاه‌ها، زیباسازی، سیما و منظر و آسفالت معابر اختصاص پیدا کرد.
سیاست محله‌محوری را به سال ۱۴۰۲ منتقل کردیم و محله‌های دیگری که شناسایی شد را به‌اضافه محلات محله‌محور سال ۱۴۰۱، برای محله‌محوری سال جاری در نظر گرفتیم و آنچه که از فعالیت‌ها و برنامه‌های سال گذشته باقی‌مانده بود، همراه با مواردی که در سال جاری پیش‌بینی است، انجام خواهد شد.
برای طرح محله‌محوری، در بودجه سال ۱۴۰۲ حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شد و در صورت جذب توسط مناطق پانزده‌گانه، قابلیت افزایش تا هزار میلیارد تومان را خواهد داشت که عدد قابل توجهی است.
توانمندسازی محلات اصفهان در دستور کار
سرمایه ایرانی: به‌غیر از طرح محله‌محوری، چه اقداماتی در زمینه مناطق کم‌برخوردار انجام شده است؟
نادرالاصلی: با توجه به اینکه باید نگاه برخوردارانه داشته باشیم، سرمایه انسانی در این زمینه بسیار مهم است؛ یکی از اقداماتی که به موازات محله‌محوری انجام شد و اعتبار خوبی در سال گذشته برای آن دیده شد، توانمندسازی محلات بود، البته فعالیت شهرداری در زمینه توانمندسازی محلات به سختی انجام شد، زیرا ساختار شهرداری به‌گونه‌ای نبود که بتوانیم آنها را به‌خوبی اجرا کنیم.
معنای چیزی که در کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار دنبال آن هستیم، این است که به‌رغم وجود فرصت‌هایی تحت عنوان مشاغل خانگی، گروه‌ها و خیریه‌های کار و سازمان‌های مردمی اما چیزی که در جامعه و دیدگاه کلان نمود دارد، بیکاری و کمبود درآمد شهروندان است که باید دیده شود.
با توجه به اینکه شهرداری بضاعت بزرگی از جمله نیروی انسانی و امکانات در حوزه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی قرار دارد، در نظر داریم از ظرفیت این سازمان برای ایجاد انگیزه و توسعه فکر و فرهنگی کار و اشتغال استفاده کنیم.
سعی داریم شهروندان را در تمام گروه‌ها و رده‌های سنی فعال کنیم و آنها را به این باور برسانیم که در تمام دنیا مشاغل خانگی جایگاه خوبی دارد که ما نیز در گذشته آن را داشتیم، اما در حال حاضر نه‌تنها این مشاغل را از دست داده‌ایم، بلکه ضدارزش می‌دانیم، در حالی که می‌توانیم اتفاقات خوبی را رقم بزنیم.
اقدامات خوبی در زمینه توانمندسازی محلات انجام شد که امیدواریم امسال به‌بار بنشیند و تمام مراکز فرهنگی شهر را به مکانی برای ایجاد انگیزش و فرهنگ، کار و اشتغال تبدیل کنیم؛ به‌عنوان مثال دوره آموزش صنایع دستی در یکی از فرهنگسراهای شهر برگزار شد و حدود ۷۰ نفر در آن شرکت کردند که بالغ بر ۴۰ نفر آنها برای خود برند ایجاد کردند و تولیدکننده شدند.
مردم اصفهان آنچه که داشتند را برای کشور فدا کردند
سرمایه ایرانی: افق کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار در سال ۱۴۰۲ چیست؟
نادرالاصلی: امیدواریم سال جاری، با ایجاد انسجام درون‌استانی و پویایی فکری برای شهروندان، مشکل آب را برای مدت قابل توجهی رفع کنیم؛ سعی کردیم فرهنگ صرفه‌جویی و استفاده بهینه از آب‌های مختلف را ترویج دهیم.
تلاش می‌کنیم با همراهی قوای سه‌گانه اتفاقات خوبی را برای اصفهان رقم بزنیم، زیرا مردم اصفهان هیچ‌گاه خود را برای خود ندیدند و آنچه که داشتند را در طبق اخلاص برای کشور فدا کردند.
امیدواریم در پایان دوره ششم مدیریت شهری علاوه بر جریان پایدار زاینده‌رود، جریان فکری خوبی را به‌عنوان نیاز شهروندان اصفهان در کشور داشته باشیم.
منبع خبر : ایمنا
