سراشیبی بدون سود بازار مسکن
به گزارش خبرگزاری سرمایه ایرانی، از گذشته تا امروز بازار مسکن و مسئله خانهدار شدن مردم یکی از مهمترین و پرچالشترین موضوعات مطرح و مهم کشور بوده، تا جایی که با روی کار آمدن هر دولت طرحی برای حل و فصل این مشکل ارائه شده است؛ در ماههای اخیر با توجه به تورم، کاهش قدرت خرید مردم و نبود ثبات قیمتی مشخص شاهد رکود این حوزه هستیم.
از آنجا که مردم همچنان توانایی خرید و استفاده از موقعیت فعلی را ندارند، بازار مسکن تنها در قالب یک کلمه با نام رکود گنجانده شده است، چرا که کشور از نظر وسعت زمین، مصالح، کارگر و حتی خانههای خالی بینیاز است، اما باید دید مشکل کار کجاست که همچنان مردم قادر به خرید خانه و خانهدار شدن نیستند.
آیا این رکود با توجه به موقعیت و شرایط گفته شده مطلوب است؟ زیرا زمانی کلمه رکود برای حوزهای به کار میرود که مردم بتوانند از موقعیت ایجاد شده نهایت استفاده را داشته باشند، در صورتی که در حال حاضر موقعیت فعلی موجود خانهدار شدن مردم نشده است، پس باید دید مشکل کار کجاست.
در همینخصوص با کارشناسان مربوطه صحبت کردیم و نظرات آنها را درباره موقعیت بازار مسکن جویا شدیم:
رکود تنها مختص حوزه معاملاتی نیست
فرشید ایلاتی، کارشناس مسکن در گفتگویی اظهار میکند: زمانی که کلمه رکود به میان میآید تنها به مسائلی از قبیل رونق یا سکون در حوزه خرید و فروش مسکن اشاره میشود که آنچنان مطلوب ما نیست، چرا که باید ببینیم در حوزه ساختوساز چه اتفاقی رخ داده است. شاخصی که میتواند به ما کمک کند، پروانههای صادرشده ساختمانی در حوزه شهری یا روستایی است، حال اگر در آینده ساختوساز کاهش پیدا کند، با توجه به تقاضایی که وجود دارد، این ناحیه از بازار دچار افزایش قیمت خواهد شد.
وی اضافه میکند: اگر در بازار، معامله یا رونقی اتفاق بیفتد، تنها چیزی که از آن به دست خواهد آمد دست به دست شدن مالکیتها خواهد بود؛ حتی ساختمانهای جدید اگر بخواهد توسط صاحبان آنها تملک و یا تطابقی داشته باشد، به هیچ عنوان رونق مطلوبی نیست و اینکه بخواهیم درباره رکود و تبعات آن صحبت کنیم فایدهای نخواهد داشت.
کارشناس مسکن ادامه میدهد: شاید در حال حاضر رکود معاملاتی داشته باشیم که گفتیم آنچنان رکود مطلوبی هم نیست، اما با رونق ساختوساز در پروژههای ملی و دولتی، بافت فرسوده و مسکن روستایی، شاهد آغاز جهش تولید هستیم.
ایلاتی عنوان میکند: با توجه به طرحهای در حال انجام میتوان گفت که روستاهای ما باز هم به دوران نهضت ملی مسکن مهر روی آوردهاند و به رکوردهای سالی ۲۰۰ هزار ساخت مسکن روستایی بازگشتهاند؛ در حال حاضر و طی دو سال گذشته بیش از ۴۰۰ هزار واحد روستایی در حوزه ساختوساز، نوسازی و مقاومسازی شده است و از این نظر در دوره رونق ساختوساز مسکن قرار داریم که این خود یک اتفاق مثبت است که تأثیر آن را بر بازار مسکن در دو سال آینده خواهیم دید.
نبود راهکار مناسب برای رکود معاملاتی
وی اظهار میکند: برای خروج از رکود معاملاتی بهطور قطع راهکاری وجود ندارد، اما میتوان به دولت به عنوان یک سیاستگذار پیشنهاد داد و توصیه کرد که علاوه بر تسریع برنامههای خود در حوزه تعهدات، ساخت، واگذاری زمین و جوانی جمعیت که موضوع بسیار مهمی است، در خصوص اجرایی شدن برنامهها و وعدههای داده شده بهتر عمل کند.
کارشناس مسکن ادامه میدهد: در این حوزه ما باید به مرحلهای برسیم که معاملات در بازار مسکن موجب افزایش مالکیتهای جدید شود، پس لازمه آن افزایش معاملات حقیقی است نه معامله بین دلالان و مالکان قبلی؛ چرا که این نوع خرید و فروش مطلوب سیاستگذاری بازار مسکن نیست.
ایلاتی اضافه میکند: ساخت مسکن و استفاده از منازل احتکارشده و از پیش ساختهشده، علاوه بر آنکه میتواند به دولت در حوزه سیاستهای مالی کمک بسیاری کند با اعمال فشار و سختگیری بیشتر موجب کاهش و تثبیت قیمت مسکن خواهد شد، همانگونه که گفت شد افزایش معاملات مسکن به نفع مردم خواهد بود که منجر به مالکیتهای جدید میشود.
زمین رایگان راهگشای بازار مسکن
مجید گودرزی، کارشناس مسکن در گفتگویی اظهار میکند: در سال جدید به غیر از واگذاری زمین رایگان که دولت مدعی آن است، تاکنون یک میلیون زمین در اختیار مردم قرار گرفته است و سایر فاکتورهای اثرگذار بر بازار مسکن تقویت نشده است، واگذاری زمین یکی از راهبردهای اساسی و ارزشمند است، اگر کمبودی در این زمینه احساس شود، عمدی خواهد بود، زیرا با توجه به وسعت کشور هیچ کمبودی در حوزه زمین برای مسکن نخواهیم داشت، اما با بعضی سیاستگذاریهای اشتباه همچون بستن حریم شهرها و صادر نشدن مجوزهای قانونی برای ساختوسازهای جدید شاهد کمبودهای سوری و غیرواقعی در بازار مسکن هستیم.
وی اضافه میکند: رکود بازار مسکن در واقع به بیقانونی آن بازمیگردد، زیرا به جای آنکه بخش ساختوساز مشمول معافیت و تسهیلات شود، بخش سوداگری در حال تقویت شدن است، از سوی دیگر به دلیل جذابیت کاذب بسیاری که این حوزه دارد، حرکت به سمت تولید مسکن صرفه اقتصادی ندارد که میتوان با سیاستگذاریهای دقیق همچون بسیاری از کشورهای دنیا با وضع قوانینی همچون نبود امکان معامله واحدهای مصرفی در کمتر از ۱۰ سال که در کشور آلمان رواج دارد، تعلق گرفتن بالاترین نرخ مالیات بر سوداگری و واگذاری تجهیزات ارزانقیمت و بلندمدت به سازندگان، این بخش را تقویت کرد.
حل بخش بزرگی از مشکلات بازار مسکن با مشارکت مردم
کارشناس مسکن درباره مشکلات این حوزه میگوید: علاوه بر آنکه بازار مسکن قفل شده است به دلیل عدم امکان خروج سرمایه از این بخش تقاضای سرمایه در کوتاه مدت به سمت صفر حرکت کرده است، از طرفی تقاضای مصرفی به دلیل ناتوانی مصرف کنندگان واقعی در تأمین هزینههای مسکن کاهشی بوده است؛ یکی از علتهای این چالش بانکها و تسهیلات پرداختی آنان در حوزه مسکن است، زیرا به غیر از آنکه این تسهیلات کفایت لازم را ندارند در برخی از شهرهای بزرگ بیشتر از شش تا هفت متر را پوشش نمیدهد، از سوی دیگر اگر مبلغ وامها افزایش پیدا کند مردم قادر به پرداخت اقساط آن نخواهند بود.
گودرزی ادامه میدهد: مشارکت مردم و مردمیسازی مسکن میتواند بخشی بزرگی از مشکلات را حل کند، در صورت پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و واگذاری زمین رایگان به مردم از سوی دولت که یک حق طبیعی برای آنان است ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت مسکن کاهش پیدا خواهد کرد، چراکه در حال حاضر ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت بهای تمام شده مسکن مربوط به زمین است.
وی اضافه میکند: از دیگر مشکلات این حوزه قانون گذاری است، چرا که بخش مسکن از بیقانونی مفرط و ترک فعلهای بزرگ از سوی نمایندگان در قانون گذاری رنج میبرد و ما هیچ کمبودی در حوزه مسکن، زمین، مصالح، مهندس و کارگر نداریم و علت کمبود همان سیاستگذاریهای غلط است؛ در کشورهای دنیا شاهد آن هستیم که بخش مهمی از کنترل قیمت و احداث واحدهای اجارهای راشهرداریها برعهده دارند و اجاره داری حرفهای معمولاً از سوی شهرداریها صورت میگیرد.
خانههای کپسولی راهکاری ناکار آمد است
کارشناس مسکن میگوید: واحدهای کوچک مقیاس برای کشورهای با زمین بسیار محدود مفید است، از آنجایی که میدانیم با ساخت آپارتمان، گسترش عمودی شهرها، حذف حیاط و بسیاری از بناهای مفید در ساختمان رفاهیهای خانوادهها کم و از بین رفت است، با اجرای شدن این طرح تنها موجب آسیب بیشتر به کشور و مردمان خود خواهیم شد، چرا که بر اساس آمارهای رسمی با افسردگی خانوادهها و بخصوص خانمها در خانه مواجه هستیم.
به گزارش سرمایه ایرانی، بازار مسکن یکی از پر چالشترین حوزههای کشور است که باید برای رفع چالشهای موجود آن کارشناسی شدهتر عمل شود، با توجه به صحبت کارشناسان یکی از مهمترین عوامل تأثیر گذار بر خروج از این چالش جدید همان ارائه زمین رایگان است اما دولت نباید تنها تمام تمرکز خود را بر این موضوع بگذارد چرا که با دادن زمین و ساختو ساز اگر خرید و فروش و معاملات بین خریداران مختلف رخ ندهد تنها باعث سوداگری و افزایش دلالیها خواهد شد که این موضوع خود مجدد باعث آسیب وارد کردن به این بازار میشود، پس باید بدانیم هر طرح و برنامهای مستلزم تفکر و نظرات کارشناسی شده است و تنها ارائه آن به امید اثر گذاری کار درستی نخواهد بود.
منبع خبر : ایمنا