تحول سیاست‌های وزارت صنعت در حمایت از فرش دستباف و اصلاح اقتصاد روستایی
به گزارش پایگاه خبری سرمایه ایرانیاز تهران، علیرضا مفتح قائم‌مقام وزیر صنعت در امور بازرگانی امروز _دوشنبه نوزدهم خرداد_ در نشست خبری روز ملی فرش اظهار کرد: در دولت چهاردهم، تقویت تولید و صادرات، به‌ویژه حمایت از تولیدکنندگان، در اولویت سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است. با مدیریت جدید و مسئولیت آقای اتابک، ارتقای جایگاه فرش دستباف به یکی از برنامه‌های محوری وزارتخانه انجام شده است. در این راستا، جایگاه تشکیلاتی فرش، از یک اداره کل زیرمجموعه معاونت، به سطح یک مرکز مستقل تحت نظارت مستقیم وزیر ارتقا یافته است. این تغییر جایگاه، ضمن افزایش ظرفیت‌های بالفعل مرکز، امکان برنامه‌ریزی و هماهنگی مؤثرتر با بخش‌های اجرایی را فراهم کرده است.
وی افزود: از دیگر اقدامات مهم، تشکیل شورای سیاست‌گذاری فرش است که با حضور نخبگان و متخصصان این حوزه، مسئولیت هدایت راهبردهای تولید، صادرات، تأمین مواد اولیه و سایر مسائل مربوط به این صنعت را بر عهده گرفته است. این شورا تلاش دارد با تکیه بر تجربه‌های موفق گذشته، مسیر رشد و احیای فرش دستباف را هموار کند.
قائم‌مقام وزیر صنعت در امور بازرگانی فرش دستباف علاوه بر ارزش اقتصادی، نقش مهمی در تأمین معیشت خانوارهای روستایی ایفا می‌کند. توسعه این صنعت می‌تواند به رونق اقتصاد خانوارهای روستایی کمک کند. اما طی سال‌های اخیر، تغییر سیاست‌های اقتصادی و تمرکز بیش از حد بر خودکفایی کشاورزی، موجب کاهش تولید پشم و تأثیر منفی بر دامپروری و در نهایت، کاهش تولید فرش شده است.
مفتح گفت: سیاست‌هایی که اقتصاد روستا را از محور دامپروری به سمت کشاورزی سوق داده‌اند، فشار شدیدی بر منابع آبی وارد کرده و موجب افت سطح سفره‌های زیرزمینی، فرونشست زمین و کاهش تولید پشم شده‌اند. این تغییرات نه‌تنها آسیب‌های زیست‌محیطی به‌دنبال داشته‌اند، بلکه مستقیماً صنعت فرش را نیز تحت تأثیر قرار داده‌اند. اصلاح این روند و بازگشت به اقتصاد دامپروری، به‌ویژه در قالب صنعتی، می‌تواند به احیای تولید پشم و افزایش تولید فرش کمک کند.
وی تاکید کرد: برای رشد صادرات فرش، برطرف کردن موانع قانونی ضروری است. از جمله اقداماتی که در دستور کار قرار گرفته، اصلاح مقررات مربوط به بازگشت فرش‌های صادرشده، تسهیل واردات فرش‌های تعمیری، و رفع مشکلات مربوط به ارزش صادراتی فرش است. در این راستا، جلسات منظمی با فعالان و خبرگان این صنعت برگزار شده تا راهکارهای عملی برای حل این چالش‌ها ارائه شود.
قائم‌مقام وزیر صنعت در امور بازرگانی تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌های جدید، با هدف افزایش تولید و تسهیل صادرات فرش، در حال انجام است. وزارت صنعت مصمم است با برداشتن موانع اجرایی، ضمن جلوگیری از مهاجرت فعالان این حوزه به خارج از کشور، زمینه‌های رونق مجدد بازار فرش را فراهم سازد.
تقویت فروش داخلی فرش دستباف فراهم شود
همچنین یحیی آل‌اسحاق، رئیس شورای راهبردی فرش و رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در ادامه اظهار کرد: تولیدکنندگان خرد ما، هم تولیدکننده‌اند و هم از اقشار محروم جامعه محسوب می‌شوند. این افراد در سراسر کشور حضور دارند و نماینده همه طبقات اجتماعی‌اند. بنابراین، هدایت بخشی از حمایت‌های اقتصادی به سمت این گروه، اقدامی کاملاً منطقی و قابل تحقق است. ایجاد اشتغال در این حوزه، نه‌تنها از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه، بلکه از منظر اجتماعی نیز ضروری است. اگر بتوان بازار داخلی فرش را به‌درستی مدیریت کرد و زمینه تقویت داخلی فرش دستباف فراهم شود، بسیاری از مشکلات این حوزه نیز حل خواهد شد.
وی افزود: اما یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، بحران مهاجرت هنرمندان و تولیدکنندگان فرش دستباف است. این افراد در خارج از کشور، نه‌تنها به لحاظ اقتصادی آسیب دیده‌اند، بلکه مهم‌تر از آن، کرامت اجتماعی خود را از دست داده‌اند. حفظ جایگاه و اعتبار آنان در جامعه، نیازمند تدوین راهکارهای عملی است. باید شرایطی فراهم شود تا طراحان و هنرمندان این حوزه، نه‌تنها مورد تقدیر قرار گیرند، بلکه حمایت شوند تا بتوانند جایگاه علمی و هنری خود را تثبیت کنند.
رئیس شورای راهبردی فرش تاکید کرد: ایجاد فرصت‌های شغلی برای این گروه، از طریق توسعه شرکت‌های مرتبط و حمایت از صنایع کوچک و متوسط امکان‌پذیر است. سرمایه‌گذاری در این بخش، رفع مشکلات موجود، ارائه آموزش‌های تخصصی و تأمین ابزارهای لازم، از جمله اقداماتی است که می‌تواند موجب تقویت این صنعت شود.
آل اسحاق گفت: متأسفانه، نگاه سیاست‌گذاران به فرش دستباف دچار نقصان شده است. این صنعت، در حال حاضر تحت عنوان صنایع دستی طبقه‌بندی شده، اما فرش دستباف، صرفاً یک هنر نیست بلکه یک صنعت مستقل با ظرفیت‌های اقتصادی عظیم است. بنابراین، بازتعریف جایگاه واقعی آن و توجه ویژه به سیاست‌گذاری صحیح، امری ضروری است.
وی ادامه داد: فرش ایرانی همچنان جایگاه بالایی در سطح بین‌المللی دارد. نمونه‌ای از این جایگاه را در دیدار با یکی از وزرای کشورهای همسایه شاهد بودیم؛ وقتی که او اشاره کرد که روزانه در دفتر کار خود به فرش ایرانی نگاه می‌کند و آن را نمادی از فرهنگ ایران می‌داند. این نشان‌دهنده اصالت و ارزش فرش ایرانی در سطح جهانی است.
رئیس شورای راهبردی فرش تصریح کرد: حرکت‌هایی برای احیای صنعت فرش آغاز شده، اما این مسیر نیازمند همکاری همگانی و تغییر رویکردهای کلان اقتصادی است. تا زمانی که عزم جدی برای تحول در این حوزه شکل نگیرد، مشکلات همچنان پابرجا خواهند ماند. صنعت فرش ایران، هنوز ظرفیت احیا و رشد را دارد؛ چه در داخل کشور و چه در بازارهای جهانی، اما تحقق این هدف مستلزم اقدام عملی، حمایت ساختاری و تغییر نگرش نسبت به این صنعت ارزشمند است.
منبع خبر : ایمنا
