کاهش رشد اقتصادی و افزایش تورم در سایه درگیری‌های رژیم صهیونیستی

به گزارش خبرگزاری سرمایه ایرانی، بندر حیفا، به عنوان یکی از مهم‌ترین بنادر در اسرائیل با ظرفیت تخلیه ۱۱.۷ میلیون تن کالا در سال، زیرساخت حیاتی برای تجارت خارجی این کشور محسوب می‌شود، اما پس از حملات موشکی و پهپادی ایران، این بندر استراتژیک دچار اختلالات جدی شده است. تخریب پالایشگاه مجاور، کاهش ترددهای کشتی و متوقف شدن پروازها، زنجیره تأمین را مختل کرده و گردش اقتصادی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. همچنین، بخش‌های مختلفی از جمله گردشگری و واردات نیز به‌طور جدی دچار آسیب شده‌اند.

این حملات فقط به زیرساخت‌های بندری محدود نشده‌اند؛ بلکه زیرساخت‌های صنعتی، علمی و شهری اسرائیل نیز دچار خسارات فراوانی شده‌اند. حمله موشکی به مؤسسه علمی وایزمن منجر به نابودی بیش از ۴۵ آزمایشگاه شده است، در حالی که هزینه بازسازی هر کدام به ده‌ها میلیون دلار تخمین زده می‌شود و علاوه بر این، صدها واحد مسکونی و تجاری در شمال و مرکز اسرائیل دچار خسارات سنگینی شده و بیش از ۵ هزار نفر مجبور به تخلیه خانه‌های خود شده‌اند. هزینه بازسازی این مناطق بیش از ۴۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

مهرداد حاجی زاده فلاح، استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی در گفت‌وگو با خبر نگار سرمایه ایرانی اظهار کرد: بندر حیفا، به عنوان یکی از مهم‌ترین بنادر در کشور اسرائیل، سالانه بارگیری و تخلیه حدود ۱۱.۷ میلیون تن کالا را با هدف تسهیل تجارت خارجی فراهم می‌کند. این بندر تحت تأثیر مستقیم حملات و تهدیدهای نظامی قرار گرفته است.

وی افزود: از جمله تخریب پالایشگاه مجاور، اختلال در زنجیره تأمین و کاهش ترددهای کشتی‌ها و هواپیماها که گردش اقتصادی منطقه را دچار اختلال عمیقی کرده است. علاوه بر این، متوقف شدن پروازها و نگرانی‌های امنیتی مرتبط با شرکت‌های حمل‌ونقل، بخش گردشگری و واردات کالا را در وضعیتی بحرانی قرار داده است.

استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی تصریح کرد: زیرساخت‌های صنعتی، علمی و شهری اسرائیل نیز در معرض آسیب‌های جدی قرار گرفته‌اند. یکی از موارد برجسته، حمله موشکی به مؤسسه علمی وایزمن بود که منجر به نابودی بیش از ۴۵ آزمایشگاه شد و هزینه بازسازی هر یک از این آزمایشگاه‌ها به ده‌ها میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

حاجی زاده ادامه داد: همزمان، صدها واحد مسکونی و تجاری در مناطق شمالی و مرکزی اسرائیل دچار خسارات سنگینی شده‌اند و بیش از ۵ هزار نفر مجبور به تخلیه خانه‌های خود شده‌اند، هزینه بازسازی این مناطق توسط مهندسان بیش از ۴۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. این نوع خسارات نه تنها منابع مالی داخلی را تحت فشار قرار داده، بلکه به تجارت خارجی اسرائیل آسیب‌های جدی وارد کرده است.

وی عنوان کرد: با متوقف شدن پروازهای بین‌المللی، بخش گردشگری که یکی از منابع اصلی درآمد ارزی اسرائیل محسوب می‌شد، به طور کامل فلج شده است. صنعت فناوری، اگرچه در مقایسه با سایر بخش‌ها تحمل بیشتری نسبت به شوک‌های اقتصادی نشان داده است، اما در مواجهه با تهدیدات مداوم از قبیل قطعی برق و اختلال در زیرساخت‌های ارتباطی، با کاهش بهره‌وری مواجه شده است.

استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی تاکید کرد: تأثیرات بر بخش‌های مختلف اقتصادی اسرائیل که در رتبه‌های بالایی از نوآوری و جذب سرمایه‌گذاری جهانی قرار داشت، تحت تأثیر تداوم حملات مستقیم ایران، نه تنها زیرساخت‌های حیاتی خود را از دست داده است، بلکه موقعیت اقتصادی بین‌المللی خود را نیز از دست داده است و آژانس‌های اقتصادی بین‌المللی هشدار داده‌اند که در صورت ادامه این روند، رشد اقتصادی اسرائیل در سال جاری به کمتر از ۲.۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد و فشار تورمی، به ویژه در بخش انرژی و مواد غذایی، افزایش خواهد یافت.

اعتماد بیش از حد به فناوری

حاجی زاده ادامه داد: کارشناسان ادعا می‌کنند که سیستم دفاعی اسرائیل در مرزهای غزه به دلیل طراحی شبکه‌ای و پیچیده‌اش شکست خورده است و این نوع سیستم‌ها در برابر پدیده‌ای به نام شکست آبشاری آسیب‌پذیرند؛ یعنی یک ضربه اولیه می‌تواند اثر دومینویی ایجاد کند که منجر به فروپاشی کل سیستم شود همچون تخریب برج‌های کنترل توسط پهپادهای حماس، ارتباط بین مراکز فرماندهی و پاسگاه‌های مختلف را قطع کرد و توانایی ارتش اسرائیل در واکنش دفاعی هماهنگ را مختل کرد. در چنین شرایطی، ساختار شبکه‌ای فناوری پیشرفته به بزرگترین نقطه ضعف آن تبدیل می‌شود، زیرا اجازه گسترش آسیب‌ها به سایر بخش‌ها را می‌دهد.

وی اضافه کرد: آسیب‌پذیری اسرائیل، بیشتر نشانه‌ای از استفاده نادرست از فناوری‌های موجود است تا یک شکست تکنولوژیکی محض. بسیاری از کارشناسان اظهار داشته‌اند که اسرائیل بیش از حد به راه‌حل‌های تکنولوژیکی متکی شده است، اما این اشتباه را به خطا در قضاوت انسانی نسبت می‌دهند. ریشه اصلی مشکل، دست‌کم گرفتن توانایی‌های نظامی رقبا، به ویژه حماس، توسط رهبران اسرائیل بوده است. ارتش اسرائیل فرض کرده بود که قابلیت‌های نظامی حماس را می‌توان با استفاده از سیستم‌های تسلیحاتی خودکار و کنترل از راه دور خنثی کرد؛ لذا حضور فیزیکی نیروهای نظامی در مرزها کاهش پیدا کرد، اما حماس با تهاجمی گسترده و خلاقانه، ظرفیت‌های این سیستم‌ها را بی‌اثر کرد.

استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی عنوان کرد: یک ارزیابی واقع‌بینانه‌تر از تعادل بین توانمندی‌های فناوری اسرائیل و قدرت نظامی حماس، ارتش اسرائیل را از تصمیم به دور کردن نیروهای زمینی از مرز منصرف می‌کرد و در نتیجه فناوری‌های پیشرفته قادر می‌شدند نقش پشتیبانی و نه جایگزینی از نیروهای زمینی را ایفا کنند.

پیامدهای جهانی درگیری ایران و اسرائیل

وی بیان کرد: وقتی دو قدرت منطقه‌ای همچون ایران و اسرائیل وارد درگیری‌های نظامی می‌شوند، امواج شوک‌آور آن نه‌تنها خاورمیانه، بلکه کل اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و از افزایش قیمت نفت گرفته تا نوسانات بازارهای مالی و اختلال در زنجیره تأمین جهانی، جنگ ایران و اسرائیل می‌تواند پیامدهای عمیقی برای کشورها، شرکت‌ها و حتی مصرف‌کنندگان داشته باشد.

افزایش قیمت نفت: اولین پیامد جنگ

حاجی زاده با اشاره به تأثیر افزایش قیمت نفت بره اسرائیل خاطرنشان کرد: ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت اوپک، نقش حیاتی در تأمین انرژی جهان دارد و هرگونه اختلال در تولید یا صادرات نفت ایران، همچون بسته شدن تنگه هرمز که حدود ۲۰ درصد از نفت جهان از آن عبور می‌کند، می‌تواند قیمت نفت را به‌شدت افزایش دهد. در گذشته، تنش‌های منطقه‌ای قیمت نفت را تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه بالا برده است. در صورت وقوع جنگ تمام‌عیار، برخی تحلیل‌ها پیش‌بینی می‌کنند قیمت‌ها به ۱۵۰ دلار یا بیشتر برسد.

وی ادامه داد: سوخت گران‌تر به معنای افزایش هزینه‌های لجستیک و حمل‌ونقل است و افزایش قیمت انرژی، هزینه‌های تولید و مصرف را بالا می‌برد و از پتروشیمی تا خودروسازی، همه تحت تأثیر قرار می‌گیرند و علاوه بر ایران، اسرائیل نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی خود می‌تواند زنجیره تأمین انرژی را مختل کند. حملات متقابل به زیرساخت‌های نفتی یا بنادر می‌تواند جریان انرژی را به اروپا و آسیا متوقف کند.

نوسانات بازارهای مالی: از بورس تا ارز

استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی اضافه کرد: جنگ ایران و اسرائیل می‌تواند بازارهای مالی جهانی را به لرزه درآورد. سرمایه‌گذاران در زمان بحران‌های ژئوپلیتیکی به دارایی‌های امن همچون طلا و دلار پناه می‌برند، که باعث افزایش قیمت این دارایی‌ها می‌شود. در مقابل، بازارهای سهام، به‌ویژه در بخش‌های فناوری و انرژی، ممکن است دچار افت شدید شوند. برای مثال، شاخص‌های بورس نیویورک و لندن در گذشته به دلیل تنش‌های خاورمیانه تا ۵ درصد سقوط کردند.

اختلال در زنجیره تأمین جهانی

حاجی زاده خاطرنشان کرد: جنگ ایران و اسرائیل می‌تواند زنجیره تأمین جهانی را به‌ویژه در بخش‌های انرژی، فناوری و مواد خام مختل کند و خاورمیانه یکی از مراکز اصلی تجارت جهانی است، و هرگونه درگیری می‌تواند مسیرهای کشتیرانی و حمل‌ونقل هوایی را تحت تأثیر قرار دهد، بنادر کلیدی همچون بندرعباس یا حیفا ممکن است هدف حملات قرار گیرند، که باعث تأخیر در تحویل کالاها می‌شود.

به گزارش سرمایه ایرانی، بندر حیفا به عنوان یکی از مهم‌ترین بنادر اسرائیل با ظرفیت تخلیه ۱۱.۷ میلیون تن کالا در سال، زیرساخت استراتژیک برای تجارت خارجی این کشور محسوب می‌شود. با این حال، پس از حملات موشکی و پهپادی ایران، این بندر دچار اختلالات جدی شده است. تخریب پالایشگاه نفت حیفا که سالانه ۱۰ میلیون تن نفت را پالایش می‌کند، کاهش ترددهای کشتی و متوقف شدن پروازها، زنجیره تأمین را مختل کرده و گردش اقتصادی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. همچنین بخش‌های مختلفی از جمله گردشگری و واردات نیز به‌طور جدی دچار آسیب شده‌اند.

حملات نظامی فقط به بندر حیفا محدود نشده‌اند؛ بلکه زیرساخت‌های صنعتی، علمی و شهری اسرائیل نیز دچار خسارات فراوانی شده‌اند. حمله موشکی به مؤسسه علمی وایزمن منجر به نابودی بیش از ۴۵ آزمایشگاه شده است که هزینه بازسازی هر کدام به ده‌ها میلیون دلار تخمین زده می‌شود. علاوه بر این، صدها واحد مسکونی و تجاری در شمال و مرکز اسرائیل دچار خسارات سنگینی شده و بیش از ۵ هزار نفر مجبور به تخلیه خانه‌های خود شده‌اند. هزینه بازسازی این مناطق بیش از ۴۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. وضعیت دفاعی اسرائیل نیز به دلیل اعتماد بیش از حد به فناوری و غفلت از حضور فیزیکی نیروهای نظامی، آسیب‌پذیر شده است.