گام‌های موثر کشور در مسیر توسعه تجدیدپذیرها
به گزارش پایگاه خبری سرمایه ایرانیاز تهران، رئیس‌جمهور به تازگی نیروگاه خورشیدی به ظرفیت ۶۰۰ مگاوات را در اصفهان بهره‌برداری کرد، این اتفاق در شرایطی رخ داده که در کشور سال‌ها روی برق حرارتی و سیکل ترکیبی کار شده است که به سوخت آب و گاز وابسته بوده‌اند.
همین مسئله موجب شده بود که کشور روزبه‌روز با مخاطرات بیشتری در تأمین پایدار و حفظ زیرساخت روبه‌رو شود و حتی آینده شبکه برق کشور با ابهام روبه‌رو شده بود، در حال حاضر نیروگاه‌های خورشیدی با ماهیتی پراکنده، کم‌هزینه و متناسب با شرایط اقلیمی کشور می‌توانند ستون فقرات معماری جدید انرژی ایران باشند.
اگر زیرساخت‌ها، قوانین حمایتی و مشارکت هدفمند بخش خصوصی به‌درستی فراهم شود، زمان آن رسیده است که برق خورشیدی نه تنها به‌عنوان یک گزینه مکمل، بلکه به‌عنوان عنصر مرکزی در ساختار آینده انرژی ایران مورد بازنگری قرار گیرد.
طی سال‌های اخیر بحران ناترازی گاز و برق به یکی از چالش‌های راهبردی امنیت انرژی ایران تبدیل شده است، ناترازی که نه‌تنها در زمستان‌ها با افت فشار گاز موجب خروج نیروگاه‌ها از مدار می‌شود، بلکه تابستان‌ها نیز با افزایش مصرف برق به تهدیدی جدی برای پایداری شبکه ملی تبدیل خواهد شد.
در این میان، وابستگی بیش از ۸۳ درصدی تولید برق کشور به گاز طبیعی، ایران را در برابر شوک‌های ژئوپلیتیکی و حملات احتمالی به زیرساخت‌ها به‌ویژه در شرایط تنش‌های منطقه‌ای، آسیب‌پذیر کرده است، توسعه برق خورشیدی نه تنها به‌عنوان یک راهکار فنی بلکه به‌عنوان یک گزینه راهبردی در کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها و افزایش تاب‌آوری سیستم برق کشور مطرح می‌شود.
ایران جایگاهی ممتاز از نظر ظرفیت اقلیمی برای توسعه انرژی خورشیدی قرار دارد
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با وجود تلاش‌هایی که برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر صورت گرفته، سهم این منابع در سبد انرژی کشور همچنان ناچیز است و تا خرداد ۱۴۰۴، ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر به حدود ۱۷۹۳ مگاوات رسیده که در این میان نیروگاه‌های خورشیدی با حدود ۸۷۰ مگاوات بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.
وی می‌افزاید: تولید برق خورشیدی در فروردین ۱۴۰۴ نیز از مرز ۱۳۰ میلیون کیلووات‌ساعت عبور کرده که نشان‌دهنده روندی رو به رشد، اما نه شتاب‌دار، در این بخش است.
سخنگوی صنعت برق عنوان می‌کند: ایران با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی و میانگین تابش خورشیدی ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات‌ساعت بر مترمربع در جایگاهی ممتاز از نظر ظرفیت اقلیمی برای توسعه انرژی خورشیدی قرار دارد و مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی کشور از جمله استان‌های کرمان، فارس، یزد و سیستان و بلوچستان، فرصت‌های جغرافیایی بی‌نظیری را برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی ارائه می‌دهند.
رجبی‌مشهدی اضافه می‌کند: پروژه‌هایی همچون نیروگاه ۱۲۰ مگاواتی فولاد مبارکه و قراردادهای توسعه ۴ گیگاواتی در حوزه خورشیدی و بادی، گام‌هایی مهم اما ابتدایی در مسیر توسعه است.
چالش‌هایی همچون وابستگی به واردات تجهیزات خورشیدی و نوسانات ارزی از اصلی‌ترین موانع تحقق ظرفیت واقعی انرژی خورشیدی در ایران محسوب می‌شود، این مسئله شکاف میان اهداف اعلام‌شده و ظرفیت محقق‌شده را بیش از پیش آشکار کرده است، موضوعی که از نبود تقاضای پایدار و سیاست‌های حمایتی مؤثر برای تولیدکنندگان داخلی پنل‌های خورشیدی نشئت می‌گیرد.
برق تجدیدپذیر عاملی حیاتی برای حفظ امنیت انرژی کشور
همچنین محمود کریمی، عضو هیئت‌مدیره انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات تجدیدپذیر با تاکید بر اهمیت توسعه نیروگاه‌های خورشیدی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بهره‌گیری از انرژی خورشیدی نه‌تنها از منظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه است، بلکه در حوزه پدافند غیرعامل، عاملی حیاتی برای حفظ امنیت انرژی کشور به‌شمار می‌آید.
وی می‌افزاید: ظرفیت ساخت بالا، هزینه کم و پراکندگی جغرافیایی این نیروگاه‌ها موجب می‌شود که استفاده از برق خورشیدی در کشور مقرون به صرفه شود و ایران را از تله ناترازی خارج کند.
عضو هیئت‌مدیره انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات تجدیدپذیر با اشاره به اینکه تقارن پیک مصرف برق با زمان اوج تولید نیروگاه‌های خورشیدی، توانایی قابل‌توجهی در کاهش فشار بر شبکه دارد، عنوان می‌کند: بهره‌گیری از ذخیره‌سازها در کنار نیروگاه‌ها همچون تجربه موفق آلمان، ظرفیت سیستم را در شب نیز پایدار نگه می‌دارد، موضوعی که در ایران کمتر به آن توجه و موجب شده است در توسعه صنعت تولید پنل‌های خورشیدی موانعی ایجاد شود.
کریمی اضافه می‌کند: با وجود ظرفیت فنی شرکت‌های انرژی پاک در ایران که امکان تولید سالانه بیش از ۳۰۰۰ مگاوات پنل بدون ارزبری را فراهم می‌کند، نبود تقاضای مؤثر، سیاست‌های مالی ناسازگار، رقابت نابرابر با پنل‌های وارداتی و ضعف زیرساختی موجب شده است که این ظرفیت‌ها بالفعل نشود.
وی تاکید می‌کند: برای عبور از بحران ناترازی و حرکت به‌سوی استقلال انرژی، نیاز به بازنگری در سیاست‌های حمایتی، تسهیل سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی و تقویت زیرساخت‌های فنی و حقوقی وجود دارد، ایران نه‌تنها می‌تواند با تکیه بر ظرفیت‌های خورشیدی به امنیت انرژی پایدار دست پیدا کند، بلکه زمینه را برای تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های انرژی پاک در غرب آسیا فراهم خواهد کرد.
چالش‌هایی همچون وابستگی به واردات تجهیزات خورشیدی و نوسانات ارزی از اصلی‌ترین موانع تحقق ظرفیت واقعی انرژی خورشیدی در ایران محسوب می‌شود، این مسئله شکاف میان اهداف اعلام‌شده و ظرفیت محقق‌شده را بیش از پیش آشکار کرده است موضوعی که از نبود تقاضای پایدار و سیاست‌های حمایتی مؤثر برای تولیدکنندگان داخلی پنل‌های خورشیدی نشئت می‌گیرد
عضو هیئت‌مدیره انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات تجدیدپذیر با تاکید بر اینکه در شرایطی که ناترازی شدید گاز و برق یک تهدید راهبردی برای امنیت انرژی کشور تبدیل شده و توسعه انرژی خورشیدی به‌عنوان راه‌حلی کارآمد و ضروری است، می‌گوید: ایران با بهره‌مندی از ظرفیت‌های ممتاز خورشیدی از جمله هم‌زمانی پیک مصرف برق در ظهر با اوج تولید نیروگاه‌های خورشیدی، فرصت ویژه‌ای برای مدیریت بار و پیک‌سایی در اختیار دارد.
کریمی با بیان اینکه بهره‌گیری از سیستم‌های ذخیره‌سازی در کنار این نیروگاه‌ها موجب می‌شود ظرفیت تأمین بخش قابل‌توجهی از برق شبکه فعال شود، تاکید کرد: ایران با وجود جایگاه دوم ذخایر گاز جهان، ممکن است به بزرگ‌ترین واردکننده گاز تبدیل شود، بحرانی که در زمستان‌ها به دلیل افت فشار گاز موجب خروج نیروگاه‌ها از مدار و اختلال در تولید برق شده است.
وی وابستگی در شرایط جنگی به‌ویژه رویارویی با حملات به زیرساخت‌های گاز را تهدیدی جدی برای شبکه برق کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: تنها راهکار پایدار برای خروج از وضعیت فعلی، توسعه سریع و گسترده نیروگاه‌های خورشیدی است.
عضو هیئت‌مدیره انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات تجدیدپذیر خاطرنشان می‌کند: نیروگاه‌های خورشیدی علاوه‌بر اقتصادی بودن، ایمن، پراکنده و زیست‌محیطی هستند و توان آن را دارند تا بخش خصوصی با واردات هدفمند و تسهیل زیرساخت‌ها آن‌ها را به سرعت نصب کند، مشروط بر اینکه دولت از طریق ایجاد قوانین حمایتی و فراهم‌سازی شبکه، زمین و نیروی انسانی، مسیر مشارکت این بخش را هموار کند.
به گزارش ایمنا، با توجه به ظرفیت‌های بالای ایران در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و نیاز روزافزون جهان به منابع پایدار، این کشور می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های مؤثر، به یک هاب انرژی در منطقه تبدیل شود.
این امر نه تنها به تقویت اقتصاد ملی و ایجاد اشتغال کمک خواهد کرد، بلکه به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست نیز منجر می‌شود، در نهایت ایران با بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر می‌تواند نقش مهمی در تأمین انرژی پایدار و مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا کند.
منبع خبر : ایمنا
