ایران رکورددار گردشگری فرهنگی/ نقش اقامت‎گاه‌های بوم‌گردی در حفظ فرهنگ بومی کشور

به گزارش پایگاه خبری ایمنا، بر اساس تعریف سازمان جهانی گردشگری در بیست‌ودومین اجلاس خود در سال ۲۰۱۷، گردشگری فرهنگی یا Cultural Tourism نوعی فعالیت گردشگری است که در آن انگیزه اصلی بازدیدکننده کشف، یادگیری، تجربه و مصرف جاذبه‌ها یا محصولات فرهنگی ملموس و ناملموس در مقاصد گردشگری است؛ طبق این تعریف محصولات و جاذبه‌های فرهنگی نیز مجموعه‌ای از ویژگی‌های مادی، معنوی و عاطفی یک جامعه است که هنر و معماری، میراث تاریخی و فرهنگی، ادبیات، موسیقی، صنایع خلاق، فرهنگ زنده و سبک زندگی و ارزش‌ها و باورهای آن را شامل می‌شود.

بر اساس این تعریف، گردشگران فرهنگی با هدف و انگیزه فرهنگی سفر می‌کنند، یعنی گردشگری فرهنگی هدف اصلی آن‌ها برای سفر کردن است و علاقه‌مندند که تجربیات فرهنگی بسیار عمیقی داشته باشند.

گردشگری فرهنگی حدود ۴۰ درصد از کل صنعت گردشگری جهان را در برمی‌گیرد.

طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری در سال ۲۰۱۸، گردشگری فرهنگی نزدیک به نیمی از کل صنعت گردشگری جهان (حدود ۴۰ درصد) را در بر می‌گیرد و در این راستا بسیاری از کشورها از میراث ملموس و ناملموس و فرهنگ معاصر در گردشگری فرهنگی برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار مقاصد خود استفاده می‌کنند و طبق این آمار می‌توان گردشگری فرهنگی را یکی از ستون‌های اصلی اشتغال در سطح جهان دانست که توسط بسیاری از کشورها به‌عنوان اولویت اصلی ایجاد اشتغال برای جوانان در نظر گرفته می‌شود، از طرفی بر اساس بررسی‌های شورای جهانی سفر و گردشگری پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، صنعت گردشگری حدود ۱۰.۳ درصد از کل مشاغل جهان (حدود ۳۳۰ میلیون) را در بر می‌گرفت.

برای آشنایی بیشتر با اهمیت موضوع گردشگری فرهنگی و وضعیت ایران گفت‌وگویی با سیدمصطفی فاطمی، مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشتیم که به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: مواردی از جمله دیدن آثار فرهنگی و تاریخی کشور و حتی گردشگری ادبی، هنری و حتی خوراک، به عنوان گردشگری فرهنگی محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: شناخت تفاوت‌های فرهنگی ملت‌ها موضوعی جذاب به حساب می‌آید و در این راستا مردم تمایل دارند این تفاوت‌ها را در قالب لباس، پوشش، آداب و رسوم و حتی هنرهای جدید مانند فیلم، سینما، عکس، نقاشی و نظایر آن ببینند تا با مفاخر فرهنگی، ادبی و تاریخی آن شهر یا کشور آشنا شوند.

گردشگری فرهنگی از نظر کیفیت در رتبه اول قرار دارد

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تصریح می‌کند: در دنیای گردشگری، گردشگری فرهنگی از نظر کیفیت بالاترین نوع گردشگری محسوب می‌شود، از این‌رو کشورها در تلاش هستند تا گردشگران فرهنگی بیشتری را به خود جذب و جلب کنند.

وی با اشاره به لزوم توجه بیشتر به انواع زمینه‌های گردشگری فرهنگی خاطرنشان می‌کند: گردشگری هنری، معماری، پوشاک، خوراکی‌های بومی و چگونگی استفاده از آن، آداب و رسوم و سنت‌ها و سایر مواردی از این قبیل می‌توانند در قالب رویداد و جشنواره تبلور پیدا کنند.

ایران بیشترین تعداد گردشگران فرهنگی را دارد.

فاطمی با تاکید بر اینکه ما همیشه به مردمانی اهل سفر معروف هستیم، چراکه به سفر اعتقاد داریم و سفر در ذات و فطرت ما قرار دارد، می‌گوید: امروزه بسیاری از کشورها مدعی هستند که گردشگری فرهنگی دارند، اما از آنجا که ایران در ابتدا نگاه گردشگری فرهنگی داشته و به گردشگری تفریح و تفرج کمتر پرداخته است، بیشترین تعداد گردشگران فرهنگی را دارد.

وی با بیان اینکه در وزارت میراث در تلاش هستیم این حوزه‌ها را بهتر معرفی کنیم، تاکید می‌کند: اگر بتوانیم به صورت جزئی بر موضوعات گردشگری فرهنگی کار کنیم و به حفظ داشته‌های فرهنگی اهمیت دهیم، بزرگ‌ترین سرمایه گردشگری فرهنگی را حفظ کرده‌ایم و هویت شهرها و کشور نیز حفظ خواهد شد.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه می‌دهد: برای موضوع مذکور بازسازی نمادها و مقبره مفاخر فرهنگی و ادبی، خانه‌ها و معابر در برنامه‌های اجرایی قرار دارند.

حضور بیش از ۳ هزار اقامتگاه بوم‌گردی در ایران

وی با بیان اینکه رویدادهای متنوعی در حال ثبت شدن در تقویم رویداد کشور است، تصریح می‌کند: هر استان، شهر و روستایی آئین و رویدادهای مختلفی دارد، از این‌رو به معرفی فرهنگ بومی خود می‌پردازند، همچنین بیش از سه هزار اقامتگاه بوم‌گردی در کشور وجود دارد که هر کدام فرهنگ بومی خود را در این قالب معرفی می‌کنند.

فاطمی با اشاره به اینکه تعداد گردشگران داخلی از ۱۰۰ میلیون هم می‌گذرد، گفت: با اینکه شرایط اقتصادی نابسامان است، اما آمارها نشان می‌دهد که در این ایام رشد گردشگری و تعداد سفرها کاهش نداشته است.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار می‌کند: گردشگری فرهنگی را باید جزو اصول گردشگری و میراث فرهنگی خودمان بدانیم، چراکه ما به‌خاطر رکود آثار تاریخی ملموس، کمتر به آثار ناملموس توجه داریم و در این راستا برای حفظ گردشگری فرهنگی در شهرها باید این حرکت در جوامع مختلف فرهنگ‌سازی شود تا مردم از فرهنگ بیگانه کمتر استفاده و تقلید کنند.

به گزارش ایمنا، بضاعت و استعداد بالقوه فرهنگ و هنر ایرانی برای توسعه صنعت گردشگری به‌خصوص گردشگری فرهنگی بی‌بدیل و استفاده از این فرصت‌ها و تبدیل این سرمایه اجتماعی بالقوه به قابلیت‌های بالفعل نیازمند مدیریت هوشمندانه است زیرا توجه به این مهم، مزیت‌های فراوانی از جمله توسعه جهانگردی و ارتقای کیفیت آن‌ها، احیای فرهنگ و هنر، حفاظت از میراث فرهنگی و رشد اقتصادی را به‌دنبال دارد؛ به‌طور خلاصه با بروز و بلوغ گردشگری فرهنگی و استقبال عمومی از آن، علاوه بر بعد اقتصادی، ابعاد گسترده فرهنگی و اخلاقی نیز به رشد و تعالی خواهد رسید و در این راستا گردشگری می‌تواند منجر به گسترش روابط انسانی و اخلاقی، تحکیم روابط بین ملت‌ها و اقوام، تبادل فرهنگ و تحکیم مبانی و اصول همبستگی و صلح جهانی شود.